Open Joodse Huizen van Verzet in Haarlem - Bisschop Ottostraat 29

HAARLEM - In 2012 doen Esther Gijze-Joël, haar moeder en haar zus op het dan net nieuwe Joods Monument op het Philip Frankplein een verbijsterende ontdekking: op dit monument met alle Joodse Haarlemmers die door de Nazi’s zijn vermoord staan ook de namen van drie familieleden: de moeder van hun overleden man en vader, en zijn broer en zus. Esther gaat het uitzoeken en ontdekt zaken die ze niet heeft geweten, en waar haar vader Louis Joël nooit over heeft gepraat. 

Terwijl de vader van Louis met drie andere kinderen in Rotterdam blijft, vlucht Louis in januari 1941 met zijn moeder Aaltje Joël-Oltman, zijn broer Meijer en zus Wilhelmina Sophia naar Haarlem. Ze vinden onderdak bij de Joodse familie Ketellapper in de Bisschop Ottostraat, op nummer 29.  

Esther vertelt in dat huis het verhaal van haar vader en zijn familie. Het huis is inmiddels van binnen helemaal verbouwd, maar toch kun je je voorstellen dat Louis hier buiten op straat heeft gespeeld. Na de bevrijding blijkt hij als enige van het gezin over te zijn. De anderen zijn allemaal vermoord in concentratie- en vernietigingskamp Auschwitz en vernietigingskamp Sobibor.  

Louis heeft tegen zijn gezin nooit over deze ervaringen gesproken. Esther vertelt liefdevol hoe het was op te groeien in een gezin met een vader die zijn familie is verloren en ook zelf vreselijke dingen heeft meegemaakt, maar dat nooit met zijn vrouw en kinderen heeft gedeeld.  

Peter Zuidweg vertelt over de andere familie die op nummer 29 woonde, de Ketellappers, en hun lot in de oorlog. Zelf woont hij als kleine jongen op nummer 24 en ziet de vrachtwagen, als het huis op nummer 29 wordt leeggehaald na het gedwongen vertrek van de bewoners. Veel later, na het zien van de tv-serie ‘Oorlogsgeheimen’, gaat hij op onderzoek en verwerkt hij wat hij vindt in het boek Eindstation Sobibor en Auschwitz (2017).  

Struikelstenen: Bisschop Ottostraat 29

AALTJE JOËL-OLMAN
7 september 1901 (Rotterdam) - 30 april 1943 (Sobibor)

MEIJER JOËL
17 februari 1930 (Amsterdam) - 25 januari 1943 (Auschwitz)

WILHELMINA SOPHIA JOËL 
14 augustus 1928 (Rotterdam) - 30 april 1943 (Sobibor)

HARTOG KETELLAPPER
8 april 1893 (Amsterdam) - 28 mei 1943 (Sobibor)

BETSY KETELLAPPER
3 maart 1924 (Rotterdam) - 28 mei 1943 (Sobibor)

RACHEL KETELLAPPER
28 maart 1927 (Rotterdam) - 28 mei 1943 (Sobibor)

SAMUEL KETELLAPPER
15 augustus 1929 (Rotterdam) - 28 mei 1943 (Sobibor)

ROOSJE KETELLAPPER
8 maart 1932 (Rotterdam) - 28 mei 1943 (Sobibor)