Teylers Hofje

HAARLEM - Het Teylers Hofje is een hofje in de meest klassieke zin van het woord: het heeft vier vleugels rondom een royale binnentuin. Het bestaat uit een monumentaal poortgebouw waarin de regentenkamer en een beheerderswoning zijn opgenomen, en drie vleugels waarin 24 woningen werden ondergebracht. Het Teylers Hofje werd in 1989 gerestaureerd en vergroot. De Ravesteeg aan de zuidkant werd bij het hofje getrokken. Hierdoor zijn de woningen aan deze kant met anderhalve meter vergroot. Ook de andere woningen werden gemoderniseerd. Het huidige aantal woningen is hierdoor 22. Momenteel ligt het beheer van het hofje bij de Vereniging Hendrick de Keyser

Het Teylers Hofje is vernoemd naar Pieter Teyler van der Hulst, een doopsgezinde zijdekoopman en geldhandelaar die in het midden van de achttiende eeuw één van de rijkste inwoners van Haarlem was. In 1729 kocht Teyler het Koldershofje aan de Grote Houtstraat, dat in de zeventiende eeuw was gebouwd op de restanten van een middeleeuws gasthuis. Het hofje werd in 1730 uitgebreid met twee dwarsvleugels en het stond hierna bekend als het Teylers Hofje. Teyler overleed in 1778, en liet per testament geld na aan bijna alle liefdadigheidsinstellingen in Haarlem. Zijn enorme nalatenschap werd beheerd door vijf vrienden, aangesteld als directeuren van wat later de Teylers Stichting zou worden genoemd. Onderdeel van zijn wensen was dat moest worden gekeken naar de uitbreidingsmogelijkheden van het hofje aan de Grote Houtstraat. Teyler bestemde het hofje voor dames van alle kerkelijke gezindten, een unicum op dat moment.

Voor de uitbreiding van het hofje werden plannen gemaakt door architect Leendert Viervant (1752-1801), ook verantwoordelijk voor de beroemde Ovale Zaal van het uit de nalatenschap opgerichte Teylers Museum. De mogelijkheden tot uitbreiding werden door de directeuren echter te klein geacht, en het hofje werd mogelijk ook niet voornaam genoeg bevonden om de nalatenschap van Teyler te representeren.

Er werd besloten op zoek te gaan naar een aan te kopen terrein, om een nieuw hofje te bouwen. In 1784 kochten de directeuren de leegstaande brouwerij ‘Het Gekroonde Hoefijzer’ aan de Koudenhorn, een kade langs het Spaarne. Naar plannen van Viervant verrees hier tussen 1785 en 1787 een nieuw Teylers Hofje. Het hofje aan de Grote Houtstraat werd verkocht en kwam bekend te staan als het Vrouwe- en Antoniegasthuis. Op 5 mei 1787 betrokken de bewoonsters het nieuwe hofje aan de Koudenhorn.

Adres:

Koudenhorn 64

2011 JE Haarlem